زندگیهای متوالی، تناسخ و رجعت

با سلام

حدود یکسال پیش مقاله ای تحت عنوان نگاهی بر نظریه تکامل روح و شباهتها و اختلافات آن با تناسخ و رجعت تهیه کردم.

اکنون پس از گذشت بیش از یکسال در اعتقاد به این نظریه و تطابق آن با اسلام و قرآن بسیار مطمئن تر از پیش شده ام.

و ان شاء الله به زودی نسبت به اصلاح و تکمیل آن مقاله اقدام خواهم کرد.

به هر صورت در حال حاضر برای دریافت آن مقاله که البته اشکالات فراوانی هم دارد می توانید اینجا کلیک کنید.

به طور مختصر این مقاله دلالت دارد بر اینکه داشتن زندگیهای متعدد، پیش از این زندگی، نه تنها هیچ منع عقلی ندارد، بلکه هیچ تضادی با قرآن ندارد.

آنچه که در اعتقادات اسلامی و قرآن اهمیت ویژه ای دارد اعتقاد به قیامت است.

اما اینکه آیا ما پیش از این زندگی، یا پس از این زندگی، و البته پیش از قیامت، زندگیهای دیگری داشته باشیم، به هیچ وجه رد نشده است. و هیچ نصّی هم مبنی بر عدم امکان آن، وجود ندارد.

مقاله البته احتیاج به اصلاحات و ویرایشهای زیادی دارد و با وجود گذشت حدود یکسال از نگارش آن حتما احتیاج به بازنگریهای کلی دارد.

برخی مواردی که در این مقاله به آن پرداخته شده است، از این قرار است:

عودت روح به بدن دیگر پس از مرگ و قبل از قیامت

دیدن نتیجه برخی از اعمال نیک و بد در زندگیهای بعدی

زندگی روح در عوالم روحی یا برزخ در زمان بین دو زندگی

طبقه بندی ارواح به هفت گروه یا عالم به هفت طبقه

تعیین تکلیف وضعیت روح پس از مدت معین و ارجاع روح به بهشت یا جهنم ابدی

شباهتها و اختلافات نظریه تکامل روحی با تناسخ

شباهتها و اختلافات نظریه تکامل روحی با رجعت در شیعه

امیدوارم خدا به زودی فرصتی عنایت کند تا به بازنگری و ویرایش این مقاله بپردازم.

به هر حال در مدت این یکسال به حتم رسیدم که اعتقاد به بازگشت مجدد به دنیا در شیعیان اولیه به صورت یک موضوع کاملا طبیعی وجود داشته است، ولی به مرور زمان و ترس علماء از کج فهمی مردم و اشتباه گرفتن آن با تناسخ تنها محدود به رجعت(به مفهوم محدود و امروزی آن) شده است.

به این حکایت توجه کنید:

ابوحنیفه (پیشوای مذهب حنفی از مذاهب اهل تسنن) در ضمن بحث با مومن الطاق (از شاگردان امام صادق) به طعنه به او می گوید: آیا تو به رجعت اعتقاد داری ؟ مومن می گوید: بلی،  ابوحنیفه می گوید: پس الان هزار دینار به من بده تا در رجعت هزار دینار به تو باز پس دهم. مومن با ظرافت پاسخ می دهد: تو ضمانت بده که به صورت انسان برگردی و به شکل خوک نباشی،(تا به تو هزار دینار بدهم)

طبرسی، الاحتجاج ج2 ص 314

این مثال به روشنی نشان میدهد که شیعیان اولیه، ضمن اعتقاد کامل به قیامت، که یک اصل غیر قابل انکار است، به نوعی از بازگشت مجدد روح به دنیا، کاملا معتقد بوده اند.

یعنی در مذهب تشیّع، رجعت، دقیقا دال بر زندگیهای متوالی پیش از قیامت است، که متاسفانه به وسیله برخی علماء تشیّع، تنها به افراد خاص و زمان خاص محدود شده است، در حالیکه ما هیچ حدیثی مبنی بر این محدودیت نداریم و استدلالاتی که ائمه برای رجعت کرده اند نیز دال بر محدودیت نیست!

با مراجعه به نصوص اعتقادی تشیع در این مورد، در خواهیم یافت که چنین محدودیت زمانی و شخصیتی در ابتدا وجود نداشته است و بعدا احتمالا برای آنکه با تناسخ اشتباه نشود، به آن افزوده شده است.

دلیل بطلان تناسخ هم یکی لاابالی بودن مدعیان آن و دیگری عدم اعتقاد به قیامت ذکر شده است، یعنی به زبان دیگر جمع تناسخ با اعتقاد به قیامت و پیشه کردن تقوای الهی، که عملا همان اندیشه رجعت و کرّت است، هیچ گونه عیبی نخواهد داشت!

با احترام فراوان

سپهر محمدی