با سلام،
متاسفانه در مورد قواعد گفتگو در سپهر عمومی ادبیات فارسی، کم کار شده است، بنده با علم به اینکه در این زمینه تخصصی ندارم، اقدام به جمع آوری مطالبی در مورد قواعد گفتگو کردم تا برای فارسی زبانان مورد استفاده بیشتر قرار گیرد.
برای اینکه گفتگو به صورت واقعی شکل بگیرد، غیر از باور به فرآیند گفتگو، به یک محیط امن برای گفتگو نیاز است. محیطی که فرد بدون هراس قادر باشد نظراتش را با طرف های گفتگو مطرح کند. محیط امن یعنی محیطی که در آن تحقیر وجود ندارد. یعنی محیطی که آدمی احساس کند به حرف هایش توجه می شود و مهمتر آنکه حرف هایش شنیده می شوند.
فضای گفتگو با فضای مناظره متفاوت است. فضای مناظره، جای جدل و بحث و اثبات درست بودن نظرات طرف های مناظره است. محیط گفتگو، محیط حل مساله است. محیط مثبت اندیشی است. محیط تلاش برای درک مشترک است. محیط تفاهم است. محیط همکاری است.
برای اطلاعات بیشتر در مورد تفاوتهای گفتگو و مناظره اینجا را ببینید.
مفروضات اولیه برای ورود به گفتگو از این قرار است:
1- احترام به حق و شخصیت انسانها
2- باور به فرآیند گفتگو
برای انجام یک گفتگوی سالم، طرف های گفتگو حقوق و تکالیفی دارند.
حقوق مشارکت کنندگان در گفتگو از این قرار است:
- هر کس این حق را دارد، که عقاید، نظرات و احساسات خود را، بدون نگرانی از برچسب خوردن توسط دیگران، ابراز کند.
- هر کس این حق را دارد، که سوالاتی مطرح کند، تا نظرات دیگران را بهتر بفهمد.
- هر کس این حق را دارد، که نظرات خود را تغییر ندهد و یا برای تغییر نظرش تحت فشار قرار نگیرد.
علاوه بر حقوق فوق، احترام به دو اصل همدلی و انسانیت بر غنای گفتگو می افزاید.
اصل همدلی تلاشی است برای ارائهٔ معقولترین و قابل دفاعترین تعبیر ممکن از مدعای گوینده. در واقع هدف از این اصل متدولوژیک پرهیز از نسبت دادن دروغ ومغالطههای منطقی نسبت به مدعای دیگری است تا وقتی که تعبیر عقلانی دیگری از آن مدعا وجود دارد.
و
اصل انسانیت –که متممی برای اصل همدلی است– میگوید هنگام تفسیر سخن دیگری باید فرض کنیم باورها و خواستههای او به نوعی با هم و با حقیقت پیوستگی دارند و «ما گزارههایی را به گوینده نسبت میدهیم که اگر خودمان در آن شرایط میبودیم به کار میبردیم.»
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قواعد گفتگو این آدرسها را ببینید:
http://www.ullerymanagement.com/art_of_dialogue.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Bohm_Dialogue
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Fifth_Discipline
http://www.salaminstitute.org/ashki.pdf
http://www.catholiccommonground.org/res_principles_of_dialogue.php
http://www.procontext.com/en/news/2006-08-11.html
همچنین کتب زیر را برای بررسی هر چه بیشتر قواعد گفتگو ببینید:
- شیوه های گفتگوی موثر / برت دکر/ پریچهر فرجادی/ انستیتو ایزیران
- چه کنیم تا حرف یکدیگر را بهتر بفهمیم؟ / مریم احمدی شیرازی / نشر مادران امروز
- مرا نمی فهمی، تو هم مرا نمی فهمی! / دبورا تانن / مهدی قراچه داغی/ نشر دایره
- ارتباط شناسی/ مهدی محسنین راد / انتشارات سروش
- پیام ها / ماتیو مک کی / حمیدرضا نقوی / انتشارات سنا
- روانشناسی روابط انسانی، مهارتهای مردمی / رابرت بولتون/ حمیدرضا سهرابی/ انتشارات رشد
- سخن گفتن بدون ترس و خجالت / جودیت تینگلی / مهدی مجرد زاده کرمانی / موسسه فرهنگی راه بین
با احترام
سپهر محمدی
[…] بحث های من قواعد گفتگو […]
کتابی از وهابی ها دیدم به نام ادب الحوار که اجملا زیبا و مفید بود با توجه به اینکه قشری مذهبان وهابی بیش از کل اهل سنت و شیعه به مباحثه و امر به معروف اهمیت میدهند در این زمینه بسیار مناسب است به موفقیتهای آنها توجه کنیم و در خودمان پیاده کنیم عدو شود سبب خیر گر خدا خواهد